Kategori: Makaleler

İktiranı İlletle İltibas Ne Demek? Tanım ve Köken İktiranı illetle iltibas, Türkçede nadiren karşılaşılan bir deyim olup, yanlış bir nedensellik ilişkisi kurma durumunu ifade eder. “İktiran”, Arapçadan geçmiş olup “yaklaşma” veya “beraber bulunma” anlamına gelirken, “illet” de “sebep” veya “neden” anlamına gelir. “İltibas” ise “karıştırma” veya “yanıltma” anlamına gelir. Bu deyim, iki olayın sürekli birlikte meydana gelmesinin, birinin diğerine neden olduğu yanılgısını ifade eder. Özellikle Risale-i Nur Külliyatı’nda, [1] bu kavram, insanın sebeplerle olan ilişkisini yanlış anlaması ve bunları gerçek nedenler olarak kabul etmesi durumunu açıklamak için kullanılır. Felsefi Perspektif: Etik, Epistemoloji ve Ontoloji Açısından Değerlendirme Etik Perspektif Etik açıdan,…

İlk Kozmetik Ürün Nedir? Tarihten Bugüne, Geleceğe Dair Bir Yolculuk Kozmetik ürünlere olan ilgimiz, tarihin derinliklerine kadar uzanıyor. Kim bilir, belki de ilk kez insanlık yüzünü süslemek, güzelliği dışa vurmak için doğayı kullanmaya başladığında, bir dönüm noktası yaratıldı. Peki, ilk kozmetik ürün neydi? Bunu düşündüğümüzde, bir yandan tarihin ilk zamanlarına, bir yandan da modern kozmetik dünyasına göz atmak zorundayız. Yüzyıllar içinde güzellik anlayışı ve kozmetik ürünler büyük değişimlere uğramışken, günümüzde herkesin cebinde yer alan bu ürünlerin kökenleri oldukça derin. Haydi, gelin bu tarihsel yolculuğa çıkalım ve kozmetiğin evrimini keşfederken, bizlere nasıl yansıdığını daha yakından görelim. Kozmetiğin Tarihi: İlk Adımlar ve…

Çerkes Göçmeni Ne Demek? Tarihin Tozlu Yolculuğundan Bugüne Taşınan Bir Kimlik Çerkeslerin hikâyesiyle tanıştığımda, bunun sadece bir “göç” öyküsü olmadığını, bir kimliğin asırlar boyunca sırtlandığı hatıraların, acıların ve dirençlerin toplamı olduğunu fark ettim. “Çerkes göçmeni ne demek?” diye sorduğumuzda aslında yalnızca bir kelimeyi değil, bir tarih sayfasını, bir sürgün yolculuğunu ve köklerinden kopsa da kendini yeniden var eden bir halkın mücadelesini anlamaya çalışıyoruz. Göçmenlik: Sadece Yer Değiştirmek Değil, Kimliği Yeniden Kurmak Çerkes göçmeni, en basit anlamıyla, Kuzey Kafkasya’daki anavatanlarından Osmanlı topraklarına – yani bugünkü Türkiye, Suriye, Ürdün ve diğer Orta Doğu ülkelerine – zorunlu veya gönüllü olarak göç eden Çerkesleri…

Bir Firma Neden İhracat Yapar? Ekonomik Perspektiften Derinlemesine Bir Analiz Kaynakların sınırlılığı ve seçimlerin sonuçları… Bu iki kavram, ekonominin temel taşlarını oluşturur. Her bir firma, faaliyet gösterdiği piyasalarda belirli kaynakları kullanarak kararlar alır. Bu kararlar, sadece kısa vadeli karları değil, aynı zamanda uzun vadeli stratejileri de içerir. Ekonomistler olarak bizler, kaynakların nasıl dağıldığı ve bu dağılımın toplumsal refah üzerindeki etkilerini analiz ederken, bir firmanın ihracat yapma kararının arkasındaki ekonomik dinamikleri incelemek oldukça önemlidir. İhracat, yalnızca bir firmanın büyümesi için bir strateji değil, aynı zamanda global piyasalarda rekabet etme ve daha geniş bir ekonomik etki alanı oluşturma sürecidir. Bu yazıda, bir…

Tifo Hastalığının Belirtileri Nelerdir? Bilimsel Merakla Başlayan Bir Yolculuk İnsan vücudu inanılmaz bir savunma sistemine sahip. Fakat bazen bu savunma hattı, dışarıdan gelen sinsi bir mikroorganizma tarafından aşılabilir. Tifo hastalığı da işte bu türden sinsi bir saldırganın, yani Salmonella typhi bakterisinin eseridir. Tıp dünyasında yüzyıllardır bilinen bu hastalık, bugün hâlâ dünya genelinde ciddi bir sağlık sorunu olmaya devam ediyor. Peki, tifo tam olarak nasıl bir hastalık? Ve en önemlisi, belirtilerini nasıl fark edebiliriz? Gelin, bu soruların cevaplarını bilimsel bir merakla birlikte arayalım. Tifo Nedir? Kısa Bir Tanım Tifo, esas olarak kirli su ve kontamine gıdalar aracılığıyla bulaşan bir enfeksiyon hastalığıdır.…

Amma Velakin Ne Demektir? Eğitimde Dilin Gücü ve Öğrenme Süreçleri Giriş: Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü ve Dilin Rolü Bir eğitimci olarak, öğrenmenin gücünü her gün gözlerimle görüyorum. Öğrenciler, sadece bilgi edinmekle kalmaz, aynı zamanda dünyaya bakış açılarını, düşünme biçimlerini ve toplumsal ilişkilerini de yeniden şekillendirirler. Bu dönüşümün merkezinde dil vardır. Dil, öğrenmenin en güçlü araçlarından biridir. Öğrenme süreci, sadece bilgi aktarımı değil, aynı zamanda dilin nasıl kullanıldığı, anlamların nasıl şekillendiği ve toplumsal normların nasıl inşa edildiğiyle de ilgilidir. Bugün ele alacağımız “amma velakin” gibi bir ifadeyle, dilin öğrenme ve pedagojik süreçlerde nasıl bir rol oynadığını, anlamın nasıl dönüşebileceğini keşfedeceğiz. Amma Velakin:…

Dünyaya farklı pencerelerden bakmayı seven biri olarak, bugün sizi hem kırsal bir çiftliğin sabah kokusuna hem de modern tarım teknolojilerinin soğuk istatistiklerine götürmek istiyorum. Konumuz kulağa basit gibi gelebilir: “Jersey kaç kilo süt verir?” Ama aslında bu soru, sadece bir rakam meselesi değil; kültürden ekonomiye, gelenekten geleceğe uzanan zengin bir hikâyenin kapısını aralar. Jersey Kaç Kilo Süt Verir? Küresel ve Yerel Gerçekler Jersey: Küçük Beden, Büyük Verim İlk olarak tanıyalım: Jersey, kökeni İngiltere ile Fransa arasındaki küçük Jersey Adası’na dayanan bir süt sığırı ırkıdır. Boyut olarak Holstein gibi devasa değildir; zarif, küçük yapılı ama inanılmaz üretken bir inek türüdür. Bu…

8 Ay Çalıştım, Ne Kadar Tazminat Alırım? Bir Antropolojik Perspektif Kültürlerin Çeşitliliğini Keşfederken: İşçi Hakları ve Tazminatın Sosyal Anlamı Farklı kültürlerde, bireylerin iş hayatına, maaşlara, haklara ve hatta işten ayrılma süreçlerine nasıl yaklaşıldığı her zaman oldukça ilginç olmuştur. Bu bağlamda, bir antropolog olarak, toplumların ekonomik ilişkileri ve işçi haklarına nasıl değer verdiğini anlamak, kültürel çeşitliliği ve toplum yapısının nasıl şekillendiğini görmek açısından önemlidir. Bugün ele alacağımız “8 ay çalıştım, ne kadar tazminat alırım?” sorusu, sadece hukuki bir mesele değil, aynı zamanda toplumsal normlar, değerler ve kimlikler üzerinde de derin izler bırakan bir sorudur. İşten çıkarmalar, her toplumda farklı ritüellere ve…

Kısa bir not: Cinsiyete dayalı genellemeler kalıplaştırıcı olabilir; bu yüzden yaklaşımı “stratejik/çözüm odaklı” ve “empatik/ilişki odaklı” iki düşünme tarzı olarak ele alıyorum. “Psikoloji değişken nedir?” sorusunun kısa cevabı: Davranış ve zihinsel süreçlerde sistematik olarak ölçülen, değerleri duruma göre değişebilen her şey. Uzun cevap için kemerlerinizi bağlayın; mizahla karışık bilim geliyor. Psikoloji değişken nedir? Gülümseten ama bilimsel bir rehber Bir kafede oturduğunuzu düşünün: Yan masadaki biri latte köpüğünü milimetrik titizlikle ölçerken, diğeri baristayla “köpük seni mutlu ediyor mu?” diye sıcak bir sohbete dalmış. İşte psikolojide değişken dediğimiz şey, bu iki dünyanın da ortak para birimi: ölçülebilir farklar. “Psikoloji değişken nedir?” sorusunu;…

Mühür Yerine Kaşe Olur mu? – “Hız mı, Hakikat mi?” Tartışmasına Cesur Bir Dalış Önermem net: Her kaşe bir iz bırakır ama her iz, otorite değildir. Mühür; yetkiyi, sorumluluğu ve nihai onayı temsil eden ağır bir semboldür. Kaşe ise çoğu zaman kimliği ve pratikliği. İkisini aynı kefeye koyduğumuz anda, hız kazanırken hakikati ve güveni kaybetme riski alırız. Peki “mühür yerine kaşe” gerçekten nerede olur, nerede olmaz? Gelin konuyu didikleyelim; kolay cevapları değil, zor soruları konuşalım. Tanımların İtirafı: Kaşe Kimdir, Mühür Kimdir? Kaşe, kurumun veya kişinin adını, unvanını, iletişim bilgilerini tekrarlanabilir biçimde basan pratik bir araçtır. Tekrarlanan kimliktir. Mühür, yetkinin somutlaşmış…